Yapılarda en önemli alt yapı unsurlarının arasında yer alan su tesisatında meydana gelen arızalar, son yıllarda inşaat sektöründeki hızlı üretim sonucu izlenen düşük maliyet = daha fazla kar düşüncesi nedeniyle mal sahiplerinin kabusu olmuş ve olmaya devam edecek gibi görünmektedir. Su kaçağı tespiti ülkemizde son 8-10 yıldır yaygın hale gelen su kaçağı tespit cihazları ile neyseki daha kolay ve maliyetsiz hale gelmiştir.
Tabiki her inşaat projesi için aynı şeyi söylemek doğru değildir. Su kaçağı tespitindeki en önemli husus denetim ve test aşamalarından başlamaktadır. Özellikle temiz su tesisatı ve kalorifer tesisatları yapıldıktan sonra şebeke suyu ile test yapılmaktadır. Şebeke suyu ile yapılan su kaçağı testleri tesisatın sağlamlığı açısından geçer derecede not alabilecek kriter olarak kabul edilemez. Su kaçağı testi işletme basıncının 3 katı oranında yapılmalıdır. Şebeke hattından bir yapıya 4 bar su giriyorsa daire içlerine 12 bar oranında test pompası ile test yapılmalıdır.
Kaba yapının bitiş sonrası montaj işlemleri yapıldıktan sonra tekrar test yapılmasında fayda vardır. Montaj esnasında delinen delikler veya dışarıdan su borularına gelebilecek darbe durumlarına karşı faydalı olacaktır.
SU KAÇAĞI TESPİTİNDE HANGİ CİHAZLAR KULLANILIR?
Temiz su tesisatı ve ısıtma sistemi kaçakları: Su kaçağı damlama veya fışkırır şekilde ne tür olursa olsun akustik dinleme cihazının hassas ses algılama tekniği ile su kaçağı tespiti ustası su sesini almaktadır. Sıcak su tesisatı ve kalorifer tesisatındaki su kaçakları için yardımcı ekipman olarak sıcağa duyarlı termal kameralar kullanılmaktadır. Termal kamera su borusu güzergah tespiti yapmak içinde kullanılmaktadır. Su kaçağı tespitinde kullanılan bazı cihazlar gemi izolasyonlarında yüzeylere izolasyon malzemesinin eşit dağılımının kontrolünde de kullanılmaktadır. Ayrıca nem ölçme cihazlarıda yardımcı ekipman olarak kullanılabilir.
Atık su tesisatı su kaçağı: Atık su tesisatları kaçaklarında gözlem kameraları kullanılmaktadır. Gider ağzından gönderilen kamera borunun iç yapısını cihazın ekranına aynen yansıtmaktadır. Fotoğraf ve video çekebilme özelliği olan kameralı tespit cihazları mal sahiplerinin isteği doğrultusunda kendilerine verilmektedir.
Yangın hidrant sistemi su kaçağı: Yangın hidrant sistemlerinde akustik su kaçağı tespit cihazı, termal kamera ve nem ölçer kullanılmaktadır. Ağırlıklı olarak dinleme cihazı iş görmektedir. Yangın hidrant boruları toprak altından geçse bile cihazın toprak saplama çubukları sayesinde su sesini aktarmaktadır.
SU KAÇAĞI TAMİR YÖNTEMLERİ
Isıtma tesisatı hariç diğer tüm tesisatlarda su kaçağının olduğu bölge belirlendikten sonra kırmadan yapılması mümkün değildir. Kırmadan su kaçağı tamiri sadece ısıtma tesisatında mümkündür. Bunun için öncelikle su barının düşme oranı gözlemlenmelidir. Kırmadan su kaçağı tamirine uygun durumda ise ısıtma tesisatına detaylı bir temizlik yapılmalıdır. Detaylı temizlik sonrası bolca hava alınmalıdır.
Mevcut yapının tesisatı (petek boyutları ve hat uzunluğu) kontrol edildikten sonra yapılan gerekli hesaplamalar sonucu sisteme yetecek miktarda su kaçağını kapatan kimyasal ilaç ilave edilir. Ardından su ilave edilir. Ortalama 70 derece ısıda 24 saat içinde kimyasal ilaç su kaçağını bloke edecektir. Kimyasal ilaç ve su ilave edildikten sonra sistemin çalıştırılması sonucu barda düşme olduğu taktirde su ilave edilmelidir. Su ilavesi bar sabitlenene kadar tekrarlanmalıdır.